𝐃í𝐥𝐢, 𝟏𝟕 𝐉𝐮𝐥𝐥𝐮 𝟐𝟎𝟐𝟓 – 𝐌𝐢𝐧𝐢𝐬𝐭é𝐫𝐢𝐮 𝐄𝐝𝐮𝐤𝐚𝐬𝐚𝐮𝐧 𝐬𝐞𝐢 𝐩𝐫𝐨𝐬𝐞𝐬𝐚 𝐩𝐚𝐠𝐚𝐦𝐞𝐧𝐭𝐮 𝐬𝐚𝐥á𝐫𝐢𝐮 𝐛𝐚 𝐩𝐫𝐨𝐟𝐞𝐬ó𝐫 𝐁𝐨𝐥𝐬𝐚 𝐊𝐚𝐧𝐝𝐢𝐝𝐚𝐭𝐮 𝐡𝐚𝐦𝐮𝐭𝐮𝐤 𝐚𝐭𝐮𝐬 𝐫𝐮𝐚 𝐫𝐞𝐬𝐢𝐧 (𝟐𝟎𝟎), 𝐧𝐞’𝐞𝐛é 𝐤𝐨𝐥𝐨𝐤𝐚 𝐨𝐧𝐚 𝐢𝐡𝐚 𝐄𝐬𝐤𝐨𝐥𝐚 𝐄𝐧𝐬𝐢𝐧𝐮 𝐏𝐫é-𝐄𝐬𝐤𝐨𝐥𝐚𝐫 𝐬𝐢𝐫𝐚 𝐢𝐡𝐚 𝐟𝐮𝐥𝐚𝐧 𝐚𝐛𝐫í𝐥-𝐧𝐢𝐚 𝐥𝐚𝐫𝐚𝐧, 𝐧𝐨 𝐬𝐞𝐢 𝐬𝐞𝐥𝐮 𝐩𝐫𝐨𝐟𝐞𝐬ó𝐫 𝐬𝐢𝐫𝐚-𝐧𝐢𝐚 𝐬𝐚𝐥á𝐫𝐢𝐮 𝐬𝐮𝐫𝐚 𝐡𝐮𝐬𝐢 𝐟𝐮𝐥𝐚𝐧 𝐚𝐛𝐫í𝐥 𝐦𝐚𝐢 𝐭𝐨’𝐨 𝐣𝐮𝐥𝐥𝐮 𝐭𝐢𝐧𝐚𝐧 𝐢𝐝𝐚-𝐧𝐞’𝐞.
Iha entrevista, Sua Exelénsia Ministra Edukasaun, Dra. Dulce de Jesus Soares, hateten, lori Ministériu edukasaun nia naran fó apresiasaun tebtebes ba profesór sira liuliu ba bolsa kandidatu na’in atus rua resin (200+) ne’ebé foin lalais iha fulan abríl koloka ona ba pré-eskolár sira. Loos duni prosesu ne’e la’ós prosesu foun ida, mezmu bolsa kandidatu sira uluk mós lori tempu kuaze fulan tolu hodi bele prosesa sira-nia pagamentu primeiru. Ida-ne’e Ministériu rekoñese katak iha fallansu tékniku uituan iha Ministériu Edukasan, no koko ona atu rezolve.
“Ami servisu hamutuk ho komisaun Funsaun Públika no mós ho payrol Ministériu Finansa, pelumenus iha loron 20 fulan jullu ba leten tuir oráriu funsionáriu públiku sira simu sira-nia saláriu, profesór Bolsa Kandidatu sira mós bele simu ona sira-nia saláriu ba fulan abríl to'o jullu”, dehan S.E. Ministra Edukasaun.
Governante ne’e akresenta, ba oin Ministériu Edukasaun uza ona sistema eletróniku ne’ebé mak iha, nune’e inspetór eskola sira, diretór eskola atu rekolla lalais liután lista prezensa husi profesór sira, tanba sira simu tiha tomada de posse hodi ba eskola sira atu hanorin, maibé atu selu saláriu, tenke garante katak sira iha lista prezensa, nune’e bele hatene tuir katak, profesór ne’ebé mak koloka iha ne’ebá bele justifika katak nia hanorin duni no merese atu simu saláriu.
Lista prezensa ne’ebé mak haruka husi eskola mai ne’e mak atraza hodi halo prosesu ne’e kleur, tanba prosesu haruka lista ne’e husi eskola ba iha munisípiu no verifika tiha lista ne’e, hafoin hatama mai iha Ministériu Edukasaun, no Ministériu Edukasaun haruka fali ba Komisaun Funsaun Públika no mós ba Payrol Ministériu Finansa hodi loke sira-nia Númru Payrol tanba sira seidauk iha Númeru Payrol, baihira loke ona Payrol hafoin prosesa pagamentu.
Relasiona ho Bolsa Kandidatu, Governante ne’e mós hatutan, Bolsa kandidatu nia durasaun ne’e pelumenus tinan 2 iha lista espera, bainhira Komisaun Funsaun Públika fó sai katak iha tinan 2026 sei iha funsionáriu sira ne’ebé mak reforma obrigatóriu, no entre funsionáriu sira ne’ebé reforma, Ministériu Edukasaun mak númeru ne’ebé boot, no to’o reforma ne’e aplika, mak Ministériu Edukasaun la preokupa ona, tanba lista espera ne’e iha ona kandidatu iha ne’ebá, no hein koloka ba eskola sira ne’ebé presiza.

VERSÃO EM PORTUGUÊS
MINISTÉRIO DA EDUCAÇÃO VAI EFETUAR O PAGAMENTO DE SALÁRIOS AOS PROFESSORES BOLSEIROS CANDIDATOS DURANTE O MÊS DE JULHO
Díli, 17 de julho de 2025 – O Ministério da Educação irá proceder ao pagamento dos salários a cerca de duzentos (200) e tal professores bolseiros candidatos, colocados nas escolas de ensino pré-escolar desde o mês de abril. Estes professores irão receber os salários referentes a três meses, sendo o pagamento efetuado durante o mês de julho do corrente ano.
Em entrevista, Sua Excelência a Ministra da Educação, Dra. Dulce de Jesus Soares, declarou que, em nome do Ministério da Educação, manifesta o seu profundo reconhecimento a estes professores – especialmente aos duzentos (200) e tal professores bolseiros candidatos – recentemente colocados nas escolas pré-escolares no passado mês de abril.
Sublinhou que este processo não é novidade, visto que os bolseiros candidatos anteriormente também aguardaram cerca de três meses até receberem o seu primeiro pagamento, embora reconheça que houve falhas técnicas no seio do Ministério da Educação, as quais estão a ser resolvidas.
“Ao trabalharmos em articulação com a Comissão da Função Pública e com o setor de processamento salarial do Ministério das Finanças, pelo menos até ao dia 20 de julho, de acordo com o calendário dos funcionários públicos, os professores bolseiros candidatos também irão receber os seus salários correspondentes aos três meses em atraso”, afirmou Sua Excelência a Ministra da Educação.
A governante acrescentou ainda que, para o futuro, o Ministério da Educação passa a utilizar um sistema eletrónico através do qual os inspetores e diretores escolares podem proceder, de forma mais rápida, à recolha das listas de presenças dos professores.
Após a respetiva posse e colocação nas escolas para iniciarem funções docentes, os professores deverão constar nas listas de presenças, de modo a comprovar que se encontram efetivamente a exercer e, assim, fazerem justicação ao respetivo salário.
Segundo referiu, a demora no processo de pagamento deveu-se também ao atraso no envio das listas de presenças por parte das escolas, uma vez que estas são remetidas a partir dos municípios para posterior verificação e, só então, encaminhadas ao Ministério da Educação. Após receção, o Ministério reencaminha as listas à Comissão da Função Pública e ao setor de processamento salarial do Ministério das Finanças, para que se proceda ao pagamento, dado que os professores ainda não constam no sistema de payroll.
A Ministra adiantou também que a duração da bolsa de candidatura para professores é de, pelo menos, dois anos, estando os candidatos numa lista de reserva. Quando, em 2026, a Comissão da Função Pública anunciar a abertura de vagas devido a reformas obrigatórias, será dada prioridade aos candidatos da lista de reserva, sendo o Ministério da Educação um dos que mais funcionários prevê reformar. Por esse motivo, o Ministério mostra-se tranquilo, uma vez que já dispõe da referida lista de reserva, aguardando apenas a colocação nas escolas onde haja necessidade.
#jornalistaluisalmeida
#traduçãojoãoamaral
#MédiaME