Atividade

Vizita Ofisiál S.E. Ministra Edukasaun Timor-Leste, Dra. Dulce de Jesus Soares ho ninia komitiva Ba Nova Zelándia

Iha loron 23-27 fulan marsu 2024, S.E. Ministra Edukasaun Timor-Leste, Dra. Dulce de Jesus Soares ho delegasaun hala’o vizita ofisiál ba Nova Zelándia hodi responde ba konvite hosi ninia omóloga S.E Ministra Edukasaun, Dra. Erica Stanford, ho objetivu atu hametin liután relasaun bilaterál no haburas parseria entre Ministériu Edukasaun hisi Governu Timor-Leste no Nova Zelándia.

S.E Ministra Edukasaun Dra. Dulce de Jesus Soares ho delegasaun durante vizita, hala’o enkontru ho membru Governu Nova Zelándia, ofisiál husi Ministériu relevante sira, autoridade autónomu sira iha área edukasaun Nova Zelándia, UNICEF Nova Zelándia no estudante sira Timoroan iha Wellington nomós halo vizita ba sentru aprendizajen no eskola sira.

S.E Ministra Edukasaun Timor-Leste Dra. Dulce de Jesus Soares no S.E. Ministra Edukasaun Nova Zelandia Dra. Erica Stanford ko’alia no konkorda atu kontinua esplora oportunidade servisu hamutuk, fahe koñesimentu no esperiénsia sira  kona-ba polítika edukativu sira hodi reforsa liután kualidade edukasaun nomós identifika  área xave sira iha edukasaun ne’ebé nasaun rua bele servisu hamutuk iha futuru ba Timor-Leste ninia dezenvolvimentu iha setór edukasaun.

S.E Ministra Edukasaun Dra. Dulce de Jesus Soares mós halo enkontru kortezia ho S.E. Ministra Penny Simmonds ba asuntu inkluzaun, Edukasaun Superior, Abilidade Tékniku no Asuntu Sosiál no apoiu ba dezenvolvimentu.

Delegasaun mós halo diskusaun ho ofisiál tékniku sira hosi Ministry of Foreign Affairs and Trade (MAFT) no Ministériu Edukasaun Nova Zelándia, iha enkontru ne’e, MFAT konsidera Timor-Leste nu’udar parseiru importante iha rejiaun Sudoeste Asiátiku no fornese apoiu ba Timor-Leste mak bo’ot liu hotu husi nasaun sira iha rejiaun laran, tamba Nova Zelándia konsidera nasaun rua ne’e kaer metin prinsípiu no valór sira hanesan liu-liu nu’udar país demokrátiku ne’ebé hametin respeita ba lei sira.

Ofisiál tékniku Ministériu Edukasaun Nova Zelándia, konkorda atu reforsa liután relasaun parseria entre nasaun rua iha área edukasaun liuliu oinsá reforsa sistema inspesaun edukasaun, sistema prestasaun servisu edukasaun sedu ba labarik, prosesu aprendizajen multi-lingue ne’ebé mak di’ak no susesu tebes iha Nova Zelándia.

MFAT reafirma mós ninia apoiu ba Timor-Leste iha setór edukasaun mak hanesan edukasaun pre-eskolár liuhosi programa Halimar, Aprende no Deskobre Susesu (HANDS) ho durasaun tinan 5 ne’ebé programa refere oras ne’e  tama iha faze avaliasaun médiu-termu nomós apoiu kapasitasaun lian Inglés ba funsionáriu públiku sira ne’ebé mak importante no útil tebes nu’udar preparasaun baze ba Timor-Leste ninia adezaun ba ASEAN.

MFAT ho Governu Timor-Leste mós iha komitmentu no dedikasaun atu reforsa liután parseria bilaterál liuhusi programa no inisiativa edukativa oioin ne'ebé aponta ba hadi'a kualidade edukasaun no oportunidade ba dezenvolvimentu profesionál.

S.E Ministra Edukasaun Dra. Dulce de Jesus Soares mós hasoru malu ho organizasaun autonómu sira mak hola parte iha sistema  edukasaun Nova Zelándia hanesan New Zealand National System Qualification (NZQ) no New Zealand Education Review Office (EIRO). Iha enkontru ko’alia kona-ba ba sistema kualifikasaun no avaliasaun servisu edukasaun nomós kapasitasaun ba pesoál edukasaun sira husi Timor-Leste.

UNICEF Nova Zelándia ne’ebé durante ne’e fó ona apoiu ba setór edukasaun iha Timor-Leste reafirma katak sei kontinua servisu ho Ministériu Edukasaun Timor-Leste, foku ba área mak edukasaun pre-eskolár liuhusi programa intensivu sira hanesan prontidaun eskola, pre-ekolár komunitáriu, programa edukasaun otas nurak (ECD) nomós apoiu ba edukasaun inan-aman.
 
S.E Ministra Edukasaun Dra. Dulce de Jesus Soares no delegasaun akompaña hosi ambaxaidora Timor-Leste ba Nova Zelándia Sra. Felicidade Guterres no ofisiál hosi Ministeriu Edukasaun Nova Zelandia hala’o visita ba sentru aprendizajen sedu Māori nian ne’ebé utiliza Māori kurríkulu, Pré-eskolár, Eskola Báziku, eskola Tékniku Vokasional. Nova Zelándia nia esperiénsia edukasaun sedu no pre-eskolár utiliza lian Māori no multi-lingua sira seluk fasilita labarik sira-nia prosesu aprendizajen liuliu ba sira ne’ebé mak mai hosi kontextu lian oioin. Programa edukasaun multi-lingua mak dalan di’ak atu promove prátika ensinu di’ak sira, valoriza kultura no identidade estudante sira-nian liuhusi rekoñese importánsia hosi labarik ida nia lian inan.  

Governu Nova Zelándia liuhusi MFAT Timor-Leste ninia apoiu iha área edukasaun mak foku ba dezenvolvimentu sistema edukasaun pre-eskolár liuhusi Programa HANDS durante tinan 5 hahú husi 2021 – 2026.

#jornalistaluis
#MédiaME